Op de foto zien we de Havenstraat. Op 6 februari 1925 werd de naam gewijzigd in Meerweg. Het gedeelte van de huidige Meerweg vanaf de Westerse Drift tot Paterswolde kreeg al twee jaar eerder die naam. Wat was de straat nog groen! Overigens niet tot eens ieders genoegen. In 1888 maakt molenaar A. Pieters van de molen De Hoop bezwaar tegen het planten van de bomen langs de Havenstraat. Hij vreest dat als de bomen flink uitgegroeid zijn, zijn molen “meer eigenaardig een windmolen zonder wind” kan worden genoemd. De foto laat zien dat het gemeentebestuur de bezwaren van Pieters niet heeft gehonoreerd. Maar als omstreeks 1925 de Meerweg wordt voorzien van riolering en verhoogde voetpaden betekent dat wel het einde voor de bomen links op de foto. De bomen aan de rechterzijde van de weg houden het langer vol. Die sneuvelen pas 60 jaar later als de oude huisjes aan de Meerweg worden afgebroken en worden vervangen door nieuwe huurwoningen.
De bebouwing links op de foto dateert van 1905. In dat jaar krijgt de apotheker en tabaksfabrikant Freerk Braak uit Groningen vergunning voor de bouw van de woning Meerweg 4. In hetzelfde jaar bouwen de aannemers (en zwagers) Hedde Barkhuis en Roelf Drewes Gransbergen de dubbele woning Meerweg 6 en 8. Freerk Braak vertrekt al snel weer uit Haren. De woning Meerweg 4 wordt dan snel achter elkaar drie keer verkocht en komt in 1912 in handen van de landbouwer Jakob Dijk uit Garmerwolde en zijn uit Haren afkomstige vrouw Grietje Jansen. In 1916 splitsen zij het perceel en bouwen op het oostelijk gedeelte de nieuwe woning Meerweg 2. Hier gaan zij ook wonen en ze verkopen Meerweg 4 aan de slager Aldert Nienhuis. Deze blijft maar kort eigenaar. Dat blijkt uit het volgende bericht uit het Nieuwsblad van het Noorden van 17 april 1919. “Door het Groene Kruis alhier, is onderhands aangekocht het perceel, gelegen Havenstraat A258 (= Meerweg 4), tot 1 Mei a.s. bewoond door den heer L.H. Engelkens, eigenaar de heer A. Nienhuis alhier, teneinde hierin te vestigen het magazijn der hulpmiddelen van de vereniging, de woning van de pleegzuster en een consultatiebureau voor de heren medici”. In de jaren daarvoor had het Groene Kruis een bescheiden magazijn gehad aan de Middelhorsterweg.
De vereniging het Groene Kruis, afdeling Haren, werd opgericht in 1908. Initiatiefnemer was schoolhoofd Herman Bos van de openbare lagere school in de Kerkstraat. Hij kreeg veel steun van de voogdij van de Stichting Weltevreden te Glimmen. Als Bos in 1918 terugtreedt, wordt notaris Julius Burmania van Andringa de Kempenaer de nieuwe voorzitter. Dat brengt een nieuwe dynamiek in de vereniging. Bovendien weet De Kempenaer met de diverse petten, die hij op heeft, zaken soms handig te combineren. Zo valt de aankoop van Meerweg 4 waarschijnlijk niet los te zien van het volgende bericht in het Nieuwsblad van het Noorden van 30 april 1919: “Wijlen de heer B. Dorhout heeft f.5.000, - gelegateerd aan de Vereen. Het Groene Kruis alhier”. Dorhout woonde tot zijn overlijden op het adres Rijksstraatweg 179 (nu Blokker).
Voor het Groene Kruisgebouw is een conciërge/magazijnbeheerder nodig. Op 14 juni 1919 plaatst het bestuur daarvoor een oproep. Gevraagd wordt een echtpaar zonder kinderen. Er is veel belangstelling voor de functie. De keuze valt op H. Puist, onderofficier bij de marine te Den Helder. Helaas heb ik nog geen verdere gegevens van hem kunnen vinden. Na hem komen al snel Pieter Izebrand Hamming en zijn vrouw. Zij blijven tot 1930 en worden opgevolgd door de boven al genoemde Roelf Drewes Gransbergen en zijn vrouw Catharina van Dijk. In 1936 volgt tenslotte Aeilko Bus. Hij is de laatste conciërge/magazijnmeester in het pand aan de Meerweg. Op 4 maart 1958 neemt het Groene Kruis namelijk een geheel nieuw gebouw in gebruik aan de Heide en Watersteeg (inmiddels alweer afgebroken). Aeilko Bus blijft aan de Meerweg wonen. Hij overlijdt hier op 18 juni 1967. Het pand is dan al bijna tien jaar eigendom van de gemeente Haren.
Behalve de conciërge/magazijnmeester waren ook wijkzusters bij het Groene Kruis in dienst. De eerste was Maria Johanna Sanderse. Zij komt in 1910 in dienst en blijft tot 1932. Vanaf 1919 tot haar vertrek uit Haren heeft zij in het Groene Kruisgebouw aan de Meerweg gewoond. Haar opvolgster is Nelly Wartena. Over haar schreef ik de columns ‘Wijkzuster Nelly Wartena’ en ‘Thuiszorg in Blankeweer’ (beide te lezen op www.oldgo.nl). Nelly Wartena beschikt over een eigen woning in Haren en woont dus niet in het Groene Kruisgebouw. Na 1935 komen er meer wijkzusters in dienst, waarvan in ieder geval een mevrouw S. Naber op het adres Meerweg 4 heeft gewoond.
Behalve voor het Groene Kruis had het gebouw aan de Meerweg 4 ook nog een belangrijke functie voor de brandweer. Na de desastreus verlopen bestrijding van de brand in het Be Quick stadion in 1933 is het duidelijk dat er voor de brandweer Haren slechts twee keuzes overblijven: opheffing en aansluiting bij Groningen of fors investeren in materieel. Gekozen wordt voor de laatste oplossing. Om de alarmering van de manschappen te verbeteren worden vervolgens wekkerinstallaties geplaatst in hun woningen. De bediening van die wekkers vindt ’s nachts plaats vanuit het Groene Kruisgebouw. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het rapport van de brand van de modelboerderij van de familie Docter op de hoek van de Kampsteeg en de Lageweg te Noordlaren op 16 september 1946: “de brand wordt gemeld door R. Docter jr. aan de centrale meldpost in het Groene Kruisgebouw aan de Meerweg 4 te Haren. Dit gebeurt telefonisch vanuit Noordlaren, maar dat gaat niet automatisch. De melding wordt ontvangen om 03.50 uur. De eerste uitruk vond plaats om 03.58 uur en kwam om 04.10 uur ter plaatse. Om 4.47 rukte een tweede ploeg uit en deze ploeg kwam aan om 05.00 uur. Om 05.10 uur kwam vervolgens ook nog assistentie van Groningen ter plaatse. Als oorzaak van de brand wordt broei in het koren verondersteld. De boerderij Noordlaren 144 ging geheel verloren”.
De woning Meerweg 2 bleef erg lang in het bezit van de familie Dijk-Jansen. Grietje Jansen, weduwe van Jacob Dijk, overlijdt hier in 1952. Na haar overlijden wordt de woning gekocht door de gemeente Haren. In 1966 woont gemeentebode Hendrik Eisses in de woning..
Midden jaren ’70 komt een einde aan de woningen Meerweg 2 tm 8. Ze zijn inmiddels alle eigendom van de gemeente en worden afgebroken ten behoeve van de bouw van het winkelcentrum annex appartementencomplex De Brinken en de verlegging van de Kroonkampweg.
De columns ‘Harener Historie’ worden geschreven door Eppo van Koldam. Iedere twee weken verschijnt een nieuwe column. De eerste 78 columns zijn verschenen in het Harener Weekblad. De serie is per 1 april 2020 voortgezet op www.oldgo.nl. Dit is digitale column nr. 97.