Artikelen

Persoonlijke diensten in Haren

Zorg

Grote delen van het archief van de voormalige gemeente Haren zijn terug te vinden op internet.

Deze informatie komt uit het politiereglement van 1864, zo’n 150 jaar geleden.

In hoofdstuk III worden de aard en de duur van persoonlijke diensten waartoe ingezetenen volgens wetgeving kunnen worden opgeroepen genoemd:

-bij brand en brandgevaar

-bij dijkdoorbraak of overstroming of gevaar daarvan

-zamenscholing (spelling 1864) of oproer of gevaar van het laatste

-versperring van wegen en wateren

-te houden nachtwachten bij toerbeurten

-het doen van verpligte (spelling 1864) nabuurdiensten

-het doen van boer-werken waar die gebruikelijk zijn.

De oproeping wordt gedaan door het kleppen van de klok en geldt voor mannen van 18-65 jaar.

De eerste vier diensten zijn niet afkoopbaar of door plaatsvervanging te regelen, voor de laatste drie diensten is er wel een plaatsvervanging geregeld.

Het niet nakomen van de verpligting wordt gestraft met een boete 10-25 gulden of 1-3 dagen gevangenisstraf.

Iets meer over de nabuurschappen en nabuurpligten.

Iedere wijk, er zijn er 3, in de gemeente is in afdelingen verdeeld, elk aangeduid met een hoofdletter, en zo’n afdeling, in totaal gaat het om 13 stuks, is een op zichzelf staande nabuurschap die een wijk- of buurtmeester hebben die door het gemeentebestuur aangesteld wordt en die toeziet op de naleving en uitvoering van de pligten. Onder die nabuurpligten wordt verstaan het verlenen van persoonlijke hulp en bijstand door ingezetenen onderling, bij sterfgevallen, in nood en dergelijke omstandigheden.

In het reglement wordt uitgebreid beschreven welke personen ‘nabuur’ zijn en in welke volgorde. En los van de bepaling dat alleen mannen deze pligt hebben wordt er voor de vrouw in barensnood een uitzondering gemaakt, vier naburige gehuwde vrouwen of weduwen zijn verpligt om haar bij te staan.

Vroeger was alles beter verzuchten oudere mensen vaak, dat is maar ten dele waar maar dit reglement laat een grotere betrokkenheid op elkaar, al dan niet bij wet ‘afgedwongen’, zien dan vandaag de dag het geval is.

Gertjan Hakkaart voor de Harense Historische Vereniging Old Go

Dit artikel is geplaatst in Haren de Krant augustus 2022.

Artikelen 03 september 2022

Politiebureau Vondellaan bestaat 35 jaar.

Politie

Op 25 juni 1987 werd het bureau van de Harener gemeentepolitie aan de Vondellaan geopend. De bouw heeft destijds ruim 3,7 miljoen gulden gekost.

Oorspronkelijk had de politie helemaal geen eigen onderkomen.
In 1896 woonde de gemeenteveldwachter en zijn gezin aan de achterkant van het gemeentehuis, Rijksstraatweg 161 (hoek Rijksstraatweg/Meerweg). De veldwachter en zijn vrouw moesten ‘s morgens het gemeentehuis schoonmaken, kachels vullen met turf en lampen met petroleum. Daarna kon de veldwachter beginnen aan de echte werkzaamheden. Een politiebureau was er niet, alleen een wachtkamer en een cel.

In 1911 werd het gemeentehuis verbouwd. De veldwachters verhuisden naar het huis naast het gemeentehuis, Rijksstraatweg 163. Eigenlijk was het geen bureau, het was een voormalige vierkamer woning. In de Tweede Wereld Oorlog werd het politiebureau verplaatst naar Rijksstraatweg 179, waar nu Blokker zit.

In 1947 kreeg Haren gemeentepolitie en het politiebureau ging terug naar Rijksstraatweg 163. Het bureau was veel te klein. Toen het ruimteprobleem te groot werd stak de politie in 1968 over naar het voormalige postkantoor, Rijksstraatweg 154, “het witte huis op de bult”. Bij de inrichting van het Raadhuisplein werd het witte huis afgebroken en moest de politie opnieuw verhuizen. Er is nog overwogen om het politiebureau bij het nieuwe gemeentehuis aan het Raadhuisplein te voegen maar dat is niet doorgezet.

In plaats daarvan werd in 1974 een semipermanent houten gebouw geplaatst aan de Vondellaan/hoek van de Korte Dreef. Tegenwoordig staan daar appartementen, de Parkflat. Het gebouw was gehorig en bij de bouw al te klein. De vloeroppervlakte was 463 vierkante meter terwijl de 43 leden van de Harener politie volgens de geldende normen recht hadden op 1032 vierkante meter. De brandweer en de arbeidsinspectie hadden ernstige bezwaren tegen het gebouw. Er waren geen ruimten voor verhoor, de donkere kamer was ook opslagruimte voor gevonden voorwerpen en kleedruimte voor de vrouwelijke agenten.

In 1981 werden twee extra containers geplaatst. In 1984 kreeg de bouw van het nieuwe politiebureau een eerste urgentie vanuit Den Haag. In 1986 werd begonnen met de bouw, 15 maanden later werd het gebouw opgeleverd. Eindelijk had de politie voldoende ruimte.

Hermien Noordhoff voor de Harense Historische Vereniging Old Go
Dit artikel is geplaatst in Haren de Krant juni 2022.

Artikelen 20 juni 2022

Van der Woude en Berend Boudewijn

Is het een bekende naam in Haren? Sommigen zullen misschien nog de auto's met de naam erop zich kunnen herinneren. Bijvoorbeeld als de verwarming uitviel. Of de achternaam Knollema. Er is ook een relatie met een heel bekende televisiepersoonlijkheid.

Het begint allemaal op het Zuiderdiep in de stad Groningen. Daar startte in 1880 de "Fa. J. van der Woude & Zoon - Technische bureau centrale verwarmingen". Vlakbij het kantoor van de Steenkool Handels Vereniging (SHV). De "J." in de firmanaam zal senior Johannes van der Woude (1851-1929) geweest zijn, loodgieter. Hij trouwde met Cornelia Lagendijk (1852-1908) en in 1914 met Jetske Petraeus, geboren te Franeker (1860).

De "Zoon" in de firmanaam zal Derk van der Woude (1880-1959) betreffen, die in 1904 trouwde met Aleida Geeziena Maatjes (1879-1959). Een kind van dit echtpaar was Johan van der Woude (Groningen 1906-Velp 1979), junior, die trouwde in 1929 met violiste Elise Smulders (1899-1974). Zij kregen een kind dat later een bekende Nederlander zou worden: Berend Boudewijn (van der Woude). BB is niet in Haren geboren, maar in De Bilt. Hij was o.a. schrijver en presentator van de BerendBoudewijnquiz. Johan junior werkte eerst in het verwarmingsbedrijf dat vanuit Groningen in Haren werd voortgezet aan de Rijksstraatweg 199, nu Action.

Later is de afdeling Onderhoud en Service (servicedienst) naar een woonhuis aan de Zonnedauwweg 18 verhuist, met Jansje Knollema als hoofd van de administratie en klantenbeheer. Ook nam Knollema de telefoon op om storingen op te nemen. De rest van het bedrijf ging naar Roden. Ondertussen is het bedrijf overgegaan in handen van SHV (eind zestiger jaren tot 1983), de vroegere buur van der Woude. Omstreeks 1972 werd Van der Woude: GTI (Groep Technische Installaties van de SHV).

Uiteindelijk werd de hele zaak in Roden ondergebracht. SHV heeft het verkocht en is GTI Cofely (2009) gaan heten, later Engie (2016) en Equans (2021). Johan junior, centrale verwarmingstechnicus, vond het werken in het familiebedrijf niet zijn ding en is zich vanaf 1932 gaan toeleggen op het schrijven. Hij schreef o.a. een vie romancée rond Belle van Zuylen (1934). Ook werkte hij bij het Nieuwsblad van het Noorden als recensent van culturele onderwerpen. Hij won hier prijzen mee.

Henk Bakker voor de Harense Historische Vereniging Old Go

Bron: Allegroningers, Nieuwsblad v.h. Noorden

Dit artikel is geplaatst in Haren de Krant mei 2022.

Artikelen 18 mei 2022

Caesarius komt tot leven!

Het moet in 1220 zijn geweest dat abt Henricus met zijn schrijver Caesarius van zijn klooster Heisterbach naar Yesse kwam gelopen. Het was ongetwijfeld een lange tocht, maar Henricus kwam dan ook meerdere kloosters in het noorden van Nederland visiteren, de stand van zaken op te nemen.

In het nog maar pas gestichte klooster, zo’n vijf jaar eerder, vernam Caesarius van wonderbaarlijke gebeurtenissen. Hij was novicenmeester en behalve dat hij voor zijn abt verslag moest leggen, verzamelde hij graag bijzondere verhalen als lesstof voor zijn leerlingen, de novicen. Wonderen en mirakelen speelden een belangrijke rol hierin. In deze periode werden wonderen met alle aandacht beluisterd. Ze werden gezien als tekenen van God en vaak werd er een zekere goedkeuring van bovenin gezien.

Te Yesse maakte Caesarius kennis met Theodoricus, priester In de Martinikerk, die ook dienst deed te Yesse. Deze priester, ook Dirk genoemd, vertelde over de wonderen te Yesse , gezien door een timmerman (of twee), maar ook dat er in de Martinikerk een reliek van de Arm van Johannes de Doper was. Daar moesten ze heen, en zo togen beide Duitse monniken naar de stad Groningen, alwaar ze het reliek aanschouwden.

Terug naar nu, 802 jaar later. Met twee jaar vertraging wordt alsnog aandacht besteed aan deze bijzondere ontmoeting te Yesse en de voettocht, pelgrimstocht zo u wilt, naar Groningen. Op 29 en 30 april herleeft Caesarius, wordt het boek De Arm van Johannes (Bart Flikkema) aangeboden aan de commissaris van de Koning René Paas, wordt Yesse tentoongesteld in de Martinikerk, wordt de pelgrimstocht opnieuw gewandeld, zijn er lezingen en muziek in de Martinikerk en is er nog meer moois.

Het verschil met toen? U kunt het allemaal meemaken!

Alle informatie vindt u op www.kloosteryesse.nl/yessesintjan, hier kunt u zich ook aanmelden.

Annemiek Bos voor de Harense Historische Vereniging Old Go

Dit artikel is geplaatsts in Haren de Krant april 2022

Artikelen 24 april 2022

Persoonlijke diensten in Haren

Politiebureau Vondellaan bestaat 35 jaar.

Van der Woude en Berend Boudewijn

Caesarius komt tot leven!

Subcategorieën

Meer-artikelen

Old Go

Gevarieerd aanbod

Info-centrum

Contact