Zorg voor onze buren

Zorg voor onze buren

Vroeger waren de mensen veel meer op elkaar aangewezen dan nu. Er waren toen geen wijkagenten. In het archief van Haren vond ik een verordening uit 1864 met regels voor hulp aan de buren.

In hoofdstuk vier: 'Van de nabuurschappen en nabuurpligten' staan die regels. Haren was in wijken ingedeeld. Iedere wijk had een 'buurtmeester' die verantwoordelijk was voor de naleving van de regels. Iedere inwoner, zowel man als vrouw, tussen de 20 en de 65 jaar moest nabuurplichten vervullen. Een duidelijk systeem. De naaste buur, zowel links als rechts van degene die hulp nodig had, was de eerst aangewezene om die hulp te bieden.

In artikel 34 staat: “Onder nabuurpligten worden verstaan, het verleenen van persoonlijke hulp en bijstand door ingezetenen onderling, bij sterfgevallen, in nood en dergelijke omstandigheden”.

Zo lees je in artikel 38: “Wanneer iemand in de nabuurschap is overleden, zijn de twee eerste naburen verpligt, om de andere naburen, welke nabuurpligten te verrigten hebben, daarvan tijdig kennis te geven. Zij zijn tevens verpligt, om in de nabuurschap, aanzegging van het overlijden te doen, en de naburen uit te noodigen, om het lijk op den dag van begrafenis, grafwaarts te volgen. Bij die gelegenheid zullen zij diegenen der naburen, die het lijk naar het graf moeten dragen, kennis geven van den tijd waarop deze zich in het sterfhuis zullen moeten bevinden”.

Het is strak geregeld. Artikel 40: “Bij het afleggen en kisten van een oude doode (personen boven de 14 jaren oud) zullen de zes naaste buren, hetzij mannen of vrouwen, tegenwoordig moeten zijn. Voorts zal het afhalen der kist, alsmede het overkleeden, en het in de kist leggen van overledenen van het mannelijk geslacht, moeten geschieden door mannen, boven de 20 jaren oud; en het ontkleden en kisten van overledenen van het vrouwelijk geslacht, door gehuwde of gehuwd geweest zijnde vrouwen, of ook door ongehuwde dochters, boven de 20 jaren oud”.

Artikel 43 bepaalt: “De vier naaste buren, volgende op de beide eersten zijn verpligt de grafstede op de begraafplaats te openen, alsmede te zorgen, dat de lijkbaar buiten de poort aan de ingang van de begraafplaats aanwezig zij en na afloop der ter aarde bestelling op zijnen bewaarplaats wordt teruggebragt. De jongste der vier naaste buren, zal vierentwintig uur voordat de begrafenis zal plaats hebben, bij den opzigter over de begraafplaats, aanwijzing van het graf verzoeken”.

Respect moest worden getoond zoals blijkt uit artikel 44: “Een oude doode zal door tien en een jonge door zes manspersonen der naaste geburen ter aarde worden besteld, indien het lijk des middags te 12 uren wordt begraven, van welke twee, gedurende de begrafenis, de torenklok zullen moeten luiden en acht of vier personen het lijk grafwaarts dragen en het graf digten. Wanneer de begrafenis op een ander uur mogt plaats hebben, en de torenklok niet mag worden geluid, zullen er twee personen minder in dienst behoeven te zijn. Indien echter het lijk, uit hoofde van te groote afstand van de begraaf­plaats, of de slechte gesteldheid van de weg, niet gevoeglijk daarhenen kan gedragen worden, ter beoordeling van den wijkmeester, zal hetzelve door den paardenhouder uit de naaste naburen, met een wagen, bespannen met twee paarden, naar de begraafplaats worden gevoerd. In dat geval zullen de dragers verpligt zijn, om, zoodra het lijk door hen, uit het sterfhuis op den wagen zal zijn geplaatst, zich naar de begraafplaats te begeven ten einde het lijk aldaar te ontvangen en naar het graf te dragen. Wanneer echter de paardenhouder tot die naburen mogt behoren uit wier huis een drager moet geleverd worden, zal hij voor het leveren van eenen wagen en de paarden en het doen vervoeren van het lijk, van de dienst als drager bevrijd zijn”.

Jan Offereins



 

 

Old Go

De Harense Historische Vereniging Old Go is opgericht in januari 2010 en houdt zich bezig met de geschiedenis van de voormalige gemeente Haren. De gemeente bestond uit de dorpen Haren, Glimmen, Onnen en Noordlaren en de buurtschappen Essen, Dilgt en Hemmen. Op 1 januari 2019 is de gemeente Haren in het kader van de gemeentelijke herindeling samengegaan met de gemeenten Groningen en Ten Boer. 

Gevarieerd aanbod

Lezingen en excursies

Organisatie Open Monumentendag 

Uitgave van Harens Old Goud, 2x per jaar, een tijdschrift met een breed aanbod van artikelen en oude foto's

Publicaties in Haren de Krant

Presentatie en promotie op evenementen.

Info-centrum

Kom eens langs in het Info-centrum van Old Go! Elke eerste donderdag van de maand kunt u van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor inzage in ons archief. We hebben een luisterend oor voor uw (oude) verhalen met of zonder foto’s. Voor vragen en informatie kunt u mailen naar info@oldgo.nl. Het adres is: Oude Brinkweg 12A, Haren; de trap op naar boven.   

Contact

Wilt u lid worden?  Zie ons aanmeldingsformulier. 

Heeft u een algemene vraag of opmerking:  info@oldgo.nl

Wilt u een artikel of foto's aanbieden voor Harens Old Goud: redactie@oldgo.nl