Sinds 1920 is het rangeerterrein in Onnen. De komst van dit rangeerterrein leidde tot de oprichting van het Tuindorp, voor de huisvesting van de NS-werknemers. Het rangeren nam al in de dertiger jaren af; in de jaren vijftig en zestig werd het vervoer per spoor verdrongen door dat op de weg. Bovendien viel het omvangrijke transport van steenkool weg door de komst van aardgas. Rond 1980 had de NS behoefte aan werkplaatsen buiten de randstad voor het onderhoud van passagierstreinen, met name Intercity’s. De keuze viel op Onnen. De 250 arbeidsplaatsen vormden een welkome impuls voor de werkgelegenheid in het noorden.
Lijnwerkplaats
Tussen de eerste keer dat over de lijnwerkplaats Onnen (nu Onderhoudsbedrijf Onnen) gesproken werd en de opening in 1985 zijn de verwachtingen over het aantal nieuwe arbeidsplaatsen naar beneden bijgesteld. Was er eerst sprake van max 450 arbeidsplaatsen en 900 bakken (rijtuigen) die hier onderhouden zouden worden, bij de opening waren er 65 mensen werkzaam voor 150 bakken, met mogelijkheden voor groei.
In 1983 gaf de NS te kennen dat de arbeidsplaatsen in eerste instantie gevuld zouden worden door NS-werknemers die bij andere werkplaatsen overtollig waren. Deze werknemers en hun gezinnen moesten uiteraard onderdak hebben. Haren vroeg extra woningwetwoningen aan, maar kreeg daarbij geen steun van de provincie.
Rangeerterrein
Er werd minder gerangeerd dan vroeger maar het gebeurde nog steeds, en de overlast werd meer. Door de aanleg van de Automatische Halve Bomen spoorwegovergang (Ahob) in de Onnerweg moest het vierde spoor vervallen en breidde het rangeren zich in 1984 uit tot 500 m ten noorden van de overgang, later teruggebracht tot enkele tientallen meters. Met andere woorden: er werd binnen de bebouwde kom van Haren gerangeerd. Dat begon om 3.30 uur 's morgens en de aanwijzingen werden via luidsprekers gegeven. Geen wonder dat er klachten over geluids- en stankoverlast kwamen. De gemeente probeerde dit met een zoneringsbesluit te regelen, maar het bezwaarschrift van NS hiertegen werd door Gedeputeerde Staten toegewezen.
Ingrid Smit voor de Harense Historische Vereniging Old Go
Dit artikel is geplaatst in Haren de Krant februari 2022